MƏTBUATDA TÜRK-İSLAM BİRLİYİ

"Türk-İslam Birliyi"

Yazımızın başlığı, həm bir jurnalın adı, həm də bir konfransın mövzusudur. Və həm tarixdə yaşanmış bir gerçək, həm də təkrar yaşanması mümkün bir ideal, bir məqsəd və bir hədəfdir.

"Mən, Türk və Müsəlmanım" deyənlər də, yalnız "Türküm" və ya yalnız "Müsəlmanım" deyənlər də bu idealda olmalı, bu istiqamətdə düşünməlidir. Çünki hədəflənən birlik, həm Türk olanların birliyi, həm Müsəlman olanların birliyi, həm də Türk və Müsəlman olanların birliyidir. Yəni, yalnız Türk və Müsəlman olanların deyil.

"Birlikten qüvvət yaranar."

Bir ticari birlik olan şirkət və holdinqlər də siyasi birliklər də daha qüvvətli olmaq məqsədiylə qurulmuşdur.

Zamanımızda güc və qüvvət -az qala- tək etibarlı aksiya oldu. "Əsrimiz məlumat əsridir" deyilirsə də, gerçəkdə məlumatı qüvvətə çevirmə əsridir. Yəni yenə dövrədə olan qüvvətdir.

Yaxşı, düşünülən birliyin reallaşma şansı var? Var. Tarixdəki kimi də Osmanlı ulu çinarı.

Söyüddə yaşıllaşan bu çinar, əvvəl öz təməlini aldı; qüvvətləndi, ayaqları üzərinə oturdu; sonra ətrafa budaq saldı, bir çoxlarını ulu kölgəsi altında sərinlətdi.

Sonra da yıxılıb getdimi deyirsiniz? Xeyr. Bunu söyləməyə tək haqqı olmayan birlik bizik. Çünki onlar getdi, indi əmanət bizdə. "Osmanlı bu səhvləri etdi. Bunu belə etməməli idi" kimi günah tapmaq yerinə, səhvsizini edə biliriksə özümüz etməliyik.

Osmanlı, dünyada bənzəri görülməmiş bir güc və xidmət sərgilədikdən sonra, hər dövlət kimi ömürünü doldurdu və bu xidmətin davamını bizə vəsiyyət edərək getdi. Ya türbələrindən, "Mən bu qədər edə bildim. Asansa daha yaxşısını sən et" deyirlərsə... Belə desələr belə, bizi pis vəziyyətə qoymamaq üçün, "Biz səhsək belə, sizi Avropa qapılarında yalvaracaq qədər dəmi pis buraxıb getdik? Nədir bu halınız!" belə deməzlər. Halımız ortada. "Gələcəksənsə, dəyərlərini at da gəl" deyən və bizi soyub soğana çevirmək istəyən AB qapısını aşındırırıq. Bizə, "Böyük qardaş" deyən Türk dövlətlərini eşitməyib, Qərbə, AB-yə "Böyük qardaş" demək, bir mənada günəşə kürək çevirməkdir.

Dəyişməz qaidədir: Özü ola bilməyənlər manqurtlaşır, başqasının köləsi olarlar.

AB dəyişməz. Bunların cinsi cinsinə çəkir həmişə. Babaları da belə idi. Dünən İngilis idi, bu gün ABŞ və AB... Hə AB, hə ABŞ... Görünüşcə bir hərf fərqli olsalar da hamısı eyni bıçağın dəmirindən. Ortaq məqsədləri bizi bölüb parçalayaraq ya öldürmək, ya istismar etmək, ya da bir-birimizə salıb parsayı yığmaq. Doxsanlıq bir Ərəbin məsələni anlayışına baxın.

Bu il həccdəydim. Sultan 2-ci Abdulhəmidin tikdiyi Hicaz dəmiryolu indi yox, amma Mədinə qatar stansiyası hələ dayanır. Yaxınında, yenə Osmanlının tikdiyi kiçik bir məscid var. Məsciddəki doxsanlıq qocanın söylədikləri, "Bizi arxadan vurdular" deyə Ərəbləri günahlandıranlara dəqiq gözəl bir izahdır. "Ahh Osmanlı, ahh Sultan Hamid" deyə ağlayan qoca belə deyirdi:

"Övladım, İngilislər bizi, 'Türklər sizi əsrlərcə istismar etdi' deyə aldadarkən, sizi də, 'Ərəblər sizi arxadan vurdu' deyə aldadaraq, bizi bir-birimizə düşmən etdilər. Bizim, xurma və zəmzəmdən başqa neyimiz var ki, bizi istismar etmiş olacaqsınız. Bizi istismar etmədiniz, bəslədiniz. Sizin bizi istismar etdiyiniz nə qədər doğrudursa, bizim sizi arxadan vurduğumuz da o qədər doğrudur. Hərçənd; Ərəblərin, onların istismar etdiyi qədər etdikləri var, amma o Ərəbləri aldadanlar da yenə İngilislərin adamı idi. Həm bizi sizə qarşı aldatdılar, həm də sizi bizə qarşı."

İşdə işin əsası bu yaşlı Ərəbin bu sözlərində. Tarix də buna şahiddir, günümüz də. Elə isə öz birliyimiz olmalı. Olarmı? Əlbəttə olar. ..

Bir zamanlar bizim üzəngimizi öpməyi şərəf sayanlar qüvvətlənə bildisə, biz nə üçün köhnə halımıza dönə bilməyək? Tarix təkrarlama etmir? Nə üçün bir daha təkrarlama etməsin?

Bu sətirləri yazmamın səbəbini ifadə edim.

Elm Araşdırma Fondu ilə Milli Dəyərləri Qoruma Fondu, Türk-İslam Birliyini yenidən dilə gətirmək məqsədiylə, 54 jurnalist, yazar, siyasi və alimin bu mövzu ilə əlaqədar yazısını, "Türk-İslam Birliyi" jurnalında yığdı. Mən də bir yazı yazdım. İki gün əvvəlki Çərşənbə axşamı günü, Sirkəçidəki Səbətçilər Kasrında jurnalın təqdimat yığıncağı vardı. Bu yazı o yığıncaqdakı intibamın nəticəsidir.