BASINDA TÜRK-İSLAM BİRLİYİ

Türkiye'nin əsl yeri Qərb deyil, Şərq

AB, bütün islahatlara qarşı Ankaraya çətinlik çıxarır. Türkiyə, Xristian Qərbin ən sonunda iştirak edəcəyinə Müsəlman Şərqin lideri olmaq üçün işləməli/çalışmalıdır

Avropalı liderlərin 1999-cu ildəki Helsinki zirvəsində namizəd ölkə statusu verməsindən bu yana Türkiyə, ABin təməl şərti olan əsgərin siyasətdən uzaqlaşdırmasından başlayaraq insan haqqları, demokratikləşmə, azlıqlar və Kiprə qədər müxtəlif mövzularda lazımlı şərtləri bir-bir yerinə yetirdi. Ançak bütün bu səylərə baxmayaraq Türkiyə ABdən ucu açıq və heç bir öhdəçilik daşımayan bir müzakirələrə başlama tarixindən çox bir şey əldə edə bilmədi.

Etirazlar hamı/həmişə oldu

Quruluşundan bəri AB qapılarının yüzünə bağlanıldığı, 1950-ci ildə NATO üzvü olma cəhdinə Avropanın ən/en demokrat, açılımçı və azadlıqçı ölkəsi İsveç tərəfindən mədəniyyətlərin, meydana gəlmələrin, tarix və inancların fərqliliyi səbəbiylə etiraz edilən Türkiyə, dörddəbir əsrdir ABə üzv olmağa çalışır. Hətta Türkiyə AB nezdində ilk üzvlük tələbində olan ölkə olmasına baxmayaraq yaxın zamanda kommunist blokuna aid Şərq Avropa ölkələri belə ABə qəbul edildi.

2005 ili, Türkiyənin xəyallarını reallaşdırma baxımından əvvəlki illərdən daha yaxşı olmayacaq qətiliklə. Çünki qərarlaşdırılan müzakirələr Fransızların dediyi kimi üzvlüyə qəbul ediləcəyi mənasını daşımır və mövzu Almaniya Xarici işlər Naziri Joschka Fischerin də ifadə etdiyi kimi 10 hətta bəlkə 15 il sonra ələ alınacaq. Çünki Avropada müzakirələr bir ölkədən digərinə daşınacaq. Yəni Avropa ölkələrindən hər birinin, yerinə yetirilən hər müzakirəni dayandırma haqqı olacaq, keçmişdə edilən və irəli də davam edəcək hər müzakirəyə nöqtə qoya biləcək.

Ankara istiqamətini təyin etməli

Türkiyə səhv bir yolda irəliləyir. Çünki əhalisinin az qala/haradasa yüzdə 95i və həmçinin paytaxtı Avropa xaricində. Türkiyə Avropa ölkəsi deyil və Birliyə girişinin önündəki əsl maneə edilə bilməyən islahatlar deyil dini fərqlilikdir. Avropa Konstitusiyası Komissiyası Başçısı Valeri Giscard d'Estaing'in dediyi də eynilə budur: AB nəhayət bir Xristian klubudur və bizlər Müsəlman Türkiyənin bu daxma iştirakına alqış tutamayıq.

Etirazlar, şərtlər, müzakirələr, Türkiyənin İslam yüzünü buraxmadan Qərbliləşmə israrı və Avropanın Türkiyə ilə əlaqədar tərəddüdləri kimi faktların hamısı bir tək şeyi göstərir: Türkiyə, özüylə din, mədəniyyət, tarix və coğrafiya olaraq uyğunlaşma içindəki ümmətinə dönməli, Avropalı Qərbin ən sonunda iştirak etmək yerinə Müsəlman Şərqin lideri olmalı.

(İordaniyada nümayiş olunan Əl Rəy qəzeti, İordaniyalı yazar, 4 Yanvar/ocaq 2005)