Ana Sayfa
7.Say� Dergi Hakk�nda
7.Say� ��indekiler
1.ve 2.Say�daki Yazarlar
�lanlar & Duyurular
Tan�t�mlar & Konferanslar
MP3 format�nda
 
Türk İslam Birliyi - Harun Yəhya
Sitede Yazılarının Yayınlanmasini İstəyirsinizmi?
Basında Türk İslam Birliyi
Kuran'da İştirak edən Birlik Ayələri
Müslümanlar Birdir Qardaşdır
Peygamberimizin kitapehline davranışı, bütün Müsəlmanlara nümunə olmalı
Türk İslam Birliyi, Qərb mədəniyyətinin zəmanətidir
 

Ermeni Sorunu'nun Perde Arkas� ve Osmanl�'n�n Ho�g�r�s�

T�rkler ile Ermeniler beraber ya�ad�klar� her d�nemde, ho�g�r�, bar��, sayg�, i�birli�i, yard�mla�ma, din, inan� ve ibadet �zg�rl��� esaslar�na dayal� iyi ili�kilere sahip olmu�lard�r; yani ge�mi�te herhangi bir �ekilde ya�anm�� bir 'Ermeni Sorunu' mevcut de�ildir. T�rk-Ermeni ili�kileri hakk�nda d�nem d�nem t�rmand�r�lmaya �al���lan as�ls�z iddialar, T�rk-�slam k�lt�r�n�n yayg�nla�mas�n� istemeyen belli kesimlerin zorlamalarla g�ndeme getirmeye �al��t��� iftiralard�r. 

Tarih boyunca di�er t�m az�nl�klar ve gayrim�slimler gibi Ermeniler de Osmanl� �mparatorlu�u'nun bir tebas� olarak her zaman ho�g�r�, ibadet, inan� ve ticaret �zg�rl��� i�inde ya�am��lard�r. Ermeniler iddia edildi�i gibi bir soyk�r�ma u�ramam��, aksine devletin her kademesinde, her meslek grubunda �nemli g�revlere getirilmi� bir topluluktur.

'Ermeni Sorunu', hemen herkesin medyada veya g�nl�k hayatta s�k s�k kar��la�t��� bir ifadedir ve bu ifadeyle, s�zde 19. y�zy�l�n sonlar�ndan itibaren geli�en baz� olaylar g�ndeme getirilmektedir. Ger�ekte ise, y�zy�llar boyunca T�rkler ile Ermeniler aras�ndaki ili�kiler dostluk, beraberlik, bar��, yard�mla�ma, ho�g�r�, sayg�, i�birli�i, din, inan� ve ibadet �zg�rl��� esaslar� �er�evesinde geli�mi�tir. Ermeniler ve T�rkler ilk defa 11. y�zy�lda biraraya gelmi�, daha sonra ise as�rlar boyunca �rnek bir 'birlikte ya�ama modeli' sergilemi�lerdir. T�rklerin Ermenileri 'millet-i s�d�ka' (g�venilir millet) �eklinde nitelendirmeleri, onlara duyduklar� g�venin bir g�stergesidir. Tarihi kaynaklar�n ortaya koydu�u gibi, Ermeni milletinin alt�n�a��, Anadolu'da ayn� topraklar �zerinde T�rklerle yan yana ya�ad�klar� d�neme rastlamaktad�r. Ermeniler, T�rklerin adil ve ho�g�r�l� y�netimi alt�nda tarihlerinin hi�bir d�neminde olmad��� kadar huzurlu ve refah i�inde hayatlar�n� s�rd�rm��lerdir. T�rklerin g�sterdi�i yak�n ilgi ve tan�d��� geni� imkanlar Ermeniler aras�nda �u �ekilde ifade edilmi�tir:

'T�rk'�n itimat ve tevecc�h�n� bir kere dahi olsa kazanacak olursan, kafidir. O sana b�t�n varl��� ile ba�lan�r, ��nk� takdir kudreti onda mevcuttur.'

Bizans Zulm�nden, Sel�uklu Adaletine S���nan Ermeni Topluluklar
11. y�zy�l�n ba�lar�nda, Ermeniler Do�u Anadolu ve Kafkasya'da az�nl�k bir halk olarak, Bizans zulm� alt�nda ya��yorlard�. D�nemin Bizans imparatorlar� Ermenilerin milli kimliklerini ortadan kald�rmaya �al���yorlar; onlar� Ortodokslu�u kabul etmeye zorlamak i�in ac�mas�z tedbirler al�yorlard�. Bu ama�la Ermenilerin kendi dinlerini ya�amalar� engelleniyor, Ermeni din adamlar� hapsediliyor veya �ld�r�l�yordu. A��r vergileri �deyemeyenlerin t�m gelir ve mal varl�klar� gasp ediliyordu. Bask� politikas�na direnenlerin k�yleri y�k�l�p yak�l�yordu.

Ermenilerin esaretten ve Bizans zulm�nden kurtulmas�, T�rkler sayesinde ger�ekle�ti. 1064'te b�y�k T�rk Sultan� Alparslan'�n �nderli�inde Sel�uklu ordular�, Bizans �mparatorlu�u'nun stratejik bir kalesi olan An�'y� fethettiler. Bu tarih, ayn� zamanda Ermeniler ile T�rklerin tan��t�klar�, 19. y�zy�l�n sonlar�na kadar devam edecek bir dostluk d�neminin ba�lang�c� oldu. Yine bu tarih, baz� tarih�ilerce ifade edildi�i gibi, Ermenilerin alt�n�a��n�n ba�lang�� noktas� oldu.

Ermeni tarih�i Asoghik, Ermenilerin Bizansl�lar�n yapt�klar� zul�m nedniyle, T�rklerin Anadolu'ya geli�lerini memnuniyetle kar��lad�klar�n� ve onlara yard�m ettiklerini yazar. Urfal� Ermeni tarih�i Mateos ise, Urfa T�rkler taraf�ndan fethedildi�inde, Ermenilerin sevindiklerini ve bunu kutlad�klar�n� belirtir. Ermeniler, T�rklerin mal ve can g�venli�ine dokunmad�klar�n�, kendilerine din ve vicdan h�rriyeti verdiklerini, refah ve huzur i�inde ya�amalar�na imkan tan�d�klar�n�, hanlar, hamamlar, kervansaraylar, k�pr�ler, saraylar yaparak �ehirlerini imar ve in�a ettiklerini a��k�a g�rd�ler. Anadolu ve �ukurova'da ya�ayan Ermeniler, T�rkleri tan�d�k�a daha da �ok sevdiler ve her gittikleri yerde onlar� adeta bir kurtar�c� gibi kar��lad�lar.

Ermeniler En Refah D�nemlerini T�rklerin Yan�nda Ya�am��lard�r
Bizans idaresi alt�nda ya�arken siyasi, ekonomik ve dini y�nden b�y�k bask� g�ren Ermeniler, T�rklerin Anadolu'ya ayak basmas�yla birlikte rahat bir nefes ald�lar. T�rklerin adaletli y�netimi ve engin ho�g�r�s�n� fark ettiklerinde hemen onlara destek olmaya ba�lad�lar. Nitekim 1071 Malazgirt Sava��'nda Bizans kuvvetlerindeki Ermenilerin sava� alan�n� terk etmeleri, Diogenes'i zor durumda b�rakt� ve T�rklerin sava�� kazanmas�nda �nemli rol oynad�. Ermeniler ne kadar do�ru hareket ettiklerini T�rklerin Anadolu'yu fethetmelerinin ard�ndan daha iyi anlad�lar. Alparslan ve Melik�ah onlara topraklar�n�, haklar�n� ve �zg�rl�klerini iade etti.

Tarihteki Ermeni-T�rk yak�nl���n�n temelleri Sel�uklular d�neminde at�lm��t�r denilebilir. Ermeni-T�rk ili�kilerinin en parlak d�nemi ise, Osmanl� �mparatorlu�u'nun kurulu� ve y�kseli� y�llar�na rastlar.

Ermeniler, Osmanl� Devleti'nin ilk kurulu� y�llar�nda baz� k���k devlet ve beyliklere ba�l� bir �ekilde hayatlar�n� devam ettirmi�lerdir. Osmanl�larla ilk ili�kileri ise Osman Gazi d�neminde ba�lam��t�r. Osman Gazi 1324 y�l�nda Bursa'y� merkez yapt�ktan sonra, K�tahya'da ya�ayan Ermenileri ve ruhani reislerini buraya nakletmi�tir. Bu g��l� ili�ki Osmanl� �mparatorlu�u'nun son d�nemlerine kadar hi�bir kesintiye u�ramadan devam etmi�tir. �zellikle de Fatih Sultan Mehmet'in 1453 y�l�nda �stanbul'u almas�yla ba�layan d�nem, Ermeniler i�in adeta bir alt�n�a� olmu�tur.

Fatih Sultan Mehmet'in Ermenilere �zg�rl�k Tan�yan �rnek Y�netimi
Ermenilerin Osmanl� y�netiminden memnuniyetleri, �stanbul Ermeni Patrikhanesi'nin 538. do�um g�n� kutlan�rken de �e�itli �ekillerde ifade edilmi�tir. T�rkiye Ermenilerinin 84. Patri�i II. Mesrob bu t�renler �er�evesinde 22 May�s 1999 tarihinde yap�lan bir t�rende duygular�n� �u �ekilde ifade etmi�ti:

"Fatih Sultan Mehmet'in �stanbul'u fethinden sekiz y�l sonra, 1461'de Bat� Anadolu'daki Ermeni Piskoposlu�u'nu ��kard��� bir fermanla �stanbul Patrikli�i'ne d�n��t�rmesi Fatih'in ve Osmanl� Sultanlar�n�n gelecek vizyonu ve di�er dinlere g�sterdi�i ho�g�r�n�n �ok a��k bir �rne�idir. Tarihte bir dine mensup bir h�k�mdar�n ba�ka bir dinin �yeleri i�in ruhani riyaset makam� tesis etmesi, ne Fatih'ten �nce, ne de sonra g�r�ld�. Yeni bir bin y�la girerken d�nyada ya�anan gerginlikleri, �zellikle yak�n �evremizdeki sava� ortam�n� g�z �n�nde bulunduracak olursak, 538 y�l �nce ger�ekle�en bu olay�n de�erini, dinler ve k�lt�rler aras� ho�g�r�n�n �nemini, san�yorum daha iyi kavrayabiliriz."

Bu b�y�k ho�g�r� ve iyi niyet Fatih Sultan Mehmet'ten sonra da devam etmi�tir. Di�er gayrim�slim topluluklar�n oldu�u gibi, Ermenilerin de dini ve toplumsal i�lerine kesinlikle kar���lmam��t�r. Ermeniler gerek y�netimde, gerek sanat alan�nda, gerekse ticari hayatta �ok �nemli bir yer edinmi�ler ve toplumun en m�reffeh s�n�flar�ndan biri haline gelmi�lerdir.

Ermenilerin Osmanl� Topraklar�ndaki Vazifeleri
T�rkler, Ermeni cemaati i�in sadece dinsel alanda de�il, sosyal, k�lt�rel, siyasal ve ekonomik y�nden de h�zla geli�menin kap�lar�n� a�t�lar. Fatih Sultan Mehmet, Yavuz Sultan Selim ve Kanuni Sultan S�leyman'�n giri�imleri sonucunda �stanbul, Ermeniler i�in de bir merkez haline geldi. �ran, Kafkasya, Anadolu, Balkanlar ve K�r�m'dan binlerce Ermeni �stanbul'a ak�n etti. Bunlar �stanbul'un �e�itli semtlerine yerle�tirildiler ve kendilerine sa�lanan imkanlardan faydaland�lar. B�ylelikle T�rklerin koruyucu kanatlar�n�n alt�nda, bir huzur ortam�nda ya�amaya ba�lad�lar.

Osmanl�'da kasaba ve k�ylerde ya�ayan Ermeniler �ift�ilikle ge�iniyorlar; �ehirdekiler ise ticaret, kuyumculuk, mimarl�k ve el ustal��� isteyen �e�itli i�ler yap�yorlard�. �o�u bu i�lerde ba�ar�l� oldular; �al��kanl�klar�, sadakatleri ve �retkenlikleri ile y�kseldiler. Kimileri zengin bankac�lar ve t�ccarlar, kimileriyse d�nyaca tan�nm�� sanat��lar aras�nda yerlerini ald�lar. Osmanl� Devleti'ne ba�l� kalmaya �zen g�sterdiler ve k�sa zamanda T�rk milletiyle kayna�t�lar. �zellikle 1800'lerden sonra devlet kademelerinde �nemli mevkilerde g�rev ald�lar; Osmanl� Devleti ad�na kaymakam, vali, m�fetti�, pa�a, el�i ve bakan olarak hizmet ettiler. Enver Ziya Karal'�n belirtti�i gibi, kendilerine tan�nan hak ve ayr�cal�klar� ba�ar�yla kullanarak h�zla geli�tiler, refaha kavu�tular.

Ermenilere Tan�nan �mtiyazlar
Osmanl� y�netimindeki Ermenilerden istenilen, Devlete ve Padi�aha sad�k kalmalar�, kanunnamelere uymalar� ve makul oranlardaki vergilerini �demeleriydi. Ermeniler, di�er az�nl�klar gibi, M�sl�manlara dahi tan�nmayan baz� �zel imtiyazlara sahiptiler. (�rne�in, askerlikten ve g�mr�k vergisinden muaf tutulmak gibi) Adet, gelenek ve g�reneklerini devam ettirmelerine m�dahale edilmez; dillerine, dinlerine ve hayat bi�imlerine kar���lmazd�. Dini, k�lt�rel veya e�itimle ilgili faaliyetleri i�in vak�flar, kurumlar kurabilirlerdi. Patrikhane Ermenilerin dinsel ve sosyal i�lerini y�r�t�r, adli sorunlar�n� ��z�me ba�lar ve vergileri toplard�. Ger�ek �u ki, Ermenilerin Osmanl� �mparatorlu�u'ndaki konumlar�, o tarihlerde Avrupa'n�n di�er �lkelerinde ya�ayan soyda�lar�na k�yasla �ok daha iyiydi. �stelik, bu imkanlar Ermeni toplumuna, hen�z onlarla hi�bir devlet ilgilenmezken, ortada Ermeni Sorunu diye bir konu yokken Bab�ali taraf�ndan kendili�inden verilmi�ti.

19. y�zy�l �ngilteresi D��i�leri Bakanlar�ndan Lord Granville, Ermenilerin �zg�n kimliklerini T�rkler sayesinde koruduklar�n� �u s�zlerle ifade etmi�tir:

'Ermeniler T�rklere, dinlerini ve k�lt�rlerini idame ettirmi� olmay� bor�ludurlar.' *

Ermenilerin Osmanl� Topraklar�nda Ya�ad��� Huzurun Kayna�� �slam Ahlak�d�r
��phesiz bu ger�ekler, tarih boyunca Osmanl� y�netiminde hakim olan �slam ahlak�n�n bir sonucudur. �slam dininin gerektirdi�i adalet, ho�g�r�, merhamet, �efkat gibi t�m �st�n ahlak �zelliklerini yerine getiren M�sl�man T�rkler, bu do�rultuda Ermeniler de dahil olmak �zere y�netimleri alt�nda bulunan t�m az�nl�klara hangi dine mensup olurlarsa olsunlar adil bir yakla��mda bulunmu�lard�r. Sadece �lkemiz ar�ivlerinden de�il, farkl� �lkelerin farkl� kaynaklar�ndan edinilen t�m belgelerin a��k�a ortaya koydu�u ger�ek �udur: T�rkler ile Ermeniler beraber ya�ad�klar� her d�nemde, ho�g�r�, bar��, sayg�, i� birli�i, yard�mla�ma, din, inan� ve ibadet �zg�rl��� esaslar�na dayal� iyi ili�kilere sahip olmu�lard�r, yani ge�mi�te herhangi bir �ekilde ya�anm�� bir 'Ermeni Sorunu' mevcut de�ildir. Bunlar 600 y�ll�k Osmanl� �mparatorlu�u'nda oldu�u gibi, T�rk-�slam Birli�i'nin meydana gelmesini ve bu vesile ile Kuran ahlak�n�n yayg�nla�mas�n� istemeyen belli kesimlerin zorlamalarla g�ndeme getirmeye �al��t��� as�ls�z iddialard�r.

*http://www.kulturturizm.gov.tr/portal/tarih_tr.asp?belgeno=1575

Ermeni Sorunu'nun Perde Arkas�:
Fransa ve Di�er Baz� �lkelerdeki Lobilerin Kendi ��karlar�

Ermeni Sorununun ilk ortaya ��k��� Osmanl� devletinin zay�flamas�yla ayn� tarihlere rastlar. 1877-1878 y�llar�ndaki Rus harbini Osmanl�'n�n kaybetmesinin ard�ndan, Trabzon'a kadar olan b�lge Rusya'n�n y�netimine ge�mi�tir. O d�neme kadar Osmanl� tebaas� olan ve huzur i�inde hayatlar�n� devam ettiren Ermeniler, ba��ms�z bir devlet kurma vaatleriyle k��k�rt�lm�� ve Rus askerleriyle i�birli�ine girip, T�rklere kar�� sava�m��lard�r. Dolay�s�yla bu d�nemden sonra Rus-Ermeni ili�kileri, T�rk-Ermeni ili�kileri �zerinde belirleyici bir rol oynam��t�r.

Sorun Ermeni ve T�rk milletleri aras�nda ya�anan bir sorun de�il, �e�itli �lkelerin ulusal ��karlar� �evresinde dola�an bir ��kmaz halini alm��t�r.
T�rkiye Ermenilerinin tasar� kar��s�ndaki T�rk yanl�s� tutumu bu ger�e�i a��k�a ortaya koymaktad�r.

Osmanl� Devleti'nin zay�flamas� d��ar�dan yap�lan m�dahaleleri de art�rm��t�r. Osmanl� topraklar�n� kendi aralar�nda payla�ma niyetinde olan �ngiltere, Fransa gibi �lkeler, imparatorluk i�ine soktuklar� provokat�rler vas�tas�yla Ermenileri Osmanl� y�netimine kar�� k��k�rtmaya �abalam��lard�r. Bu �abalar zaman i�inde sonu� vermi�, olu�turan te�kilat ve komiteler, Ermeni cemaatini Osmanl�'n�n M�sl�man tebas�na kar�� tahrik etmi�tir. ��kar�lan isyan hareketlerinde iki toplum da �ok fazla kay�p vermi�, iki karde� halk birbiriyle sava��r hale gelmi�tir.

Bu s�rada Osmanl� devleti �ngiliz ve Frans�z ordular�yla t�rl� cephelerde sava�maktayd�. �syanlar�n devam etmesi ve Anadolu'nun giderek daha da kar��mas� �zerine Osmanl� h�k�meti �nce Ermeni Patri�i, mebuslar� ve �nde gelenlerini �a��rarak Ermenilerin M�sl�manlar� katletmeye devam etmeleri halinde gerekli �nlemleri alaca��n� bildirmekle yetinmi�tir. Ancak bu bar����l tav�r bir sonu� vermeyince 24 Nisan 1915'de Osmanl� devleti isyanlar� �rg�tleyen t�m Ermeni komitelerini kapatm�� ve y�neticilerinden 235 ki�iyi devlet aleyhinde faaliyette bulunmak su�undan tutuklatm��t�r. Bu kararla Osmanl� h�k�meti benzer tehlikelerle kar��la�an t�m �lkelerin almakta teredd�t g�stermeyece�i bir �nleme ba�vurmu�tur. Pek �ok cephede devam eden sava�ta ba�ar�l� olman�n ancak i�te huzurun ve birli�in sa�lanmas�yla m�mk�n olaca�� a��kt�r.. Bu nedenle de sava� b�lgeleri yak�nlar�ndaki Ermenileri daha g�neydeki Osmanl� topraklar�na, Suriye'ye tehcir etmi�tir. (Dokuz Soru ve Cevapta Ermeni Sorun, D�� Politika Enstit�s�, Ankara 1989, s.23.)

Bu tehcir (g�� ettirme), bir soyk�r�m ya da bir katliam de�il, g�venlik nedeniyle bir grubun ba�ka bir toprakta ikamete mecbur edilmesi y�n�nde al�nm�� bir tedbirdir. D��manla i�birli�i yapan ve �lkenin birli�ine zarar veren bir toplulu�un zararl� faaliyetlerinin engellenmesi amac�yla al�nm�� son derece ak�lc� bir karard�r. Kald� ki Osmanl� devleti bu tehcir esnas�nda Ermenilerin ma�dur kalmamalar� i�in t�rl� tedbirler alm��t�r. Osmanl� Bakanlar Kurulu'nun 30 May�s 1915 tarihli karar� Osmanl� y�netiminin bu konudaki adaletini g�zler �n�ne sermektedir. Bu kararda, Ermeniler canlar�n�n ve mallar�n�n korunmas�n�, g��men �dene�inden ge�imlerini sa�layabilmeleri i�in yard�m�n yap�lmas�n�, ihtiya�lar�na g�re mal ve toprak da��t�lmas�n�, h�k�met taraf�ndan evler yap�lmas�n�, alet ve te�hizat temin edilmesini, yiyecek ve di�er ihtiya�lar�n�n sa�lanmas�n�, sa�l�k durumlar�n�n herg�n doktorlar taraf�ndan kontrol edilmesini, hasta, kad�n ve �ocuklar�n trenle g�nderilmesini ve al�nmas� gereken daha pek �ok �nlemi bildiren emirler yay�nlam��t�r. Ayr�ca, tehcir s�ras�nda Ermenilere kar�� herhangi bir sald�r�da bulunanlar�n tevkif edilerek, Divan-� Harp Mahkemesine sevk edilmesi ve en a��r �ekilde cezaland�r�lmalar� karara ba�lanm��t�r. Ortaya ��kan can kay�plar� ise, sava� s�ras�ndaki �arp��malar, isyanlar� �nleme giri�imleri ve g�n�n ko�ullar� g�z�n�nde bulundurularak de�erlendirilmelidir. Sava��n zor �artlar� alt�nda ve Osmanl� h�k�metince kontrol edilemeyen baz� fanatiklerin sald�r�lar� neticesinde �ok say�da Ermeni hayat�n� yitirmi�tir. Ancak bu elbette bir soyk�r�m de�ildir. Bu ger�ek d��� iftira, o y�llarda Osmanl� Devleti ile sava� halinde olan �ngiliz ve Frans�zlar taraf�ndan bir propaganda malzemesi olarak ortaya at�lm�� ve g�n�m�ze kadar da yine benzeri siyasi ama�larla ta��nm��t�r.

K�sacas� Osmanl� Devleti taraf�ndan Ermenilere kar�� bir soyk�r�m ger�ekle�tirildi�ini iddia etmek, tarihi ger�ekleri sapt�rmakt�r. Bug�n Ermenistan'�n yapt��� da ger�ekleri sapt�rmaktan ba�ka bir�ey de�ildir.

Sorun Ermeni ve T�rk milletleri aras�nda ya�anan bir sorun de�il, �e�itli �lkelerin ulusal ��karlar� �evresinde dola�an bir ��kmaz halini alm��t�r. T�rkiye Ermenilerinin tasar� kar��s�ndaki T�rk yanl�s� tutumu bu ger�e�i a��k�a ortaya koymaktad�r.

Devlet-i Ali Osmaniye hakimiyetinde as�rlar boyunca huzur i�inde ya�ayan karde� Ermeni ve T�rk halklar�n�n bu karde�li�i y�r�tmesi i�in hi�bir engel yoktur. Yeter ki ger�ekler t�m a��kl���yla d�nyaya anlat�ls�n ve kar��l�kl� ho�g�r� i�in gereken ad�mlar at�ls�n!

Sonraki Sayfa

e-mail: [email protected]