Türk İslam Birliyi - Harun Yəhya
Ana Səhifə
Dergi Haqqında
İçindekiler
2.Sayıdaki Yazarlar
İlanlar & Elanlar
Tanıtımlar & Konfranslar
MP3 formatında
 
Türk İslam Birliyi - Harun Yəhya
Sitede Yazılarının Yayınlanmasini İstəyirsinizmi?
Basında Türk İslam Birliyi
Kuran'da İştirak edən Birlik Ayələri
Müslümanlar Birdir Qardaşdır
Peygamberimizin kitapehline davranışı, bütün Müsəlmanlara nümunə olmalı
Türk İslam Birliyi, Qərb mədəniyyətinin zəmanətidir
 

TÜRK-İSLAM BİRLİYində TƏBİİ QAYNAQLAR ƏN FAYDALI ŞƏKİLDƏ QİYMƏTLƏNDİRİLƏCƏK

Müsəlman ölkələrin böyük əksəriyyəti həm jeo-stratejik olaraq üstünlüklüdür, həm də təbii qaz və neft başda olmaq üzrə qiymətli enerji qaynaqlarına və təbii zənginliklərə malikdir. Nə var ki, bu qaynaqlar və strateji imkanlar çox vaxt gərəyi kimi qiymətləndirilə bilməməkdədir. İslam dünyasında insanların %86ının illik gəliri 2000 dolların altında, %76ının gəliri 1000 dolların altında, %67inin gəliri isə 500 dolların altındadır. Bu vəziyyət, İslam dünyasının cəmdə sahib olduğu imkanlarla böyük bir təzad meydana gətirməkdədir. 1

Yalnız Basra Körfəzi bölgəsi, bu günə qədər kəşf edilmiş dünya neft ehtiyatlarının 2/3ünü saxlamaqdadır. Edilən araşdırmalar yalnız Səudiyyə ərəbistanının isbat edilmiş 262 milyard vedrə ehtiyatı olduğunu göstərməkdədir ki, bu da dünya neftinin %25.4ü deməkdir. Dünya neft ehtiyatlarının %11i İraq, %9.6 Birləşmiş Ərəb Əmrlikləri, %9.2i Küveyt, %8.6ı İran, %13ü digər OPEC ölkələrinə və geri qalan %22.6ı da dünyanın digər ölkələrinə aiddir. Üstəlik ABŞ Enerji Nazirliyi tərəfindən edilən araşdırmalar, Körfəz bölgəsinin neft ixracatının 2000 ilə 2020 illəri arasında %125 artacağını göstərməkdədir. Bu, eynilə bu gün olduğu kimi gələcəkdə də, dünya enerji ehtiyacının böyük ölçüdə Körfəzdən təmin ediləcəyi mənasını verməkdədir. Neftin yanında, Orta şərqin dünya qaz ehtiyatının təxminən %40ına sahib olduğu gerçəyinin də göz ardı edilməməsi lazımdır. Bunun %35ə yaxını Körfəz bölgəsindədir. 2

Kənar yandan Cəzair, Libya və digər bəzi Şimal Afrika ülkərinin cəmi ehtiyatları isə dünya ehtiyatlarının %3.7idir. Ayrıca Qafqaz və Orta Asiya ölkələri də təbii qaz və neft baxımından olduqca zəngin qaynaqlara malikdir. Məsələn Qazaxıstanda bu ana qədər təsbit edilmiş neft miqdarının 10-17.6 milyard vedrə olduğu bildirilməkdədir. Təbii qaz tutumu isə 53-83 trilyon küp olaraq təxmin edilməkdədir. Türkmənistanın təbii qaz yataqlarındakı miqdar isə 98-155 trilyon küp olaraq hesablanmaqdadır və Türkmənistan dünyanın dördüncü ən böyük təbii qaz istehsalçısıdır. 3 İslam ölkələrinin bəziləri də çox qiymətli mədən yataqlarına malikdir. Məsələn Özbəkistan və Qırğızıstan qızıl istehsalında dünyanın qabaqda gələn ölkələrindəndir. Türkiyə, əhəmiyyəti son illərdə daha da yaxşı aydın olmuş olan bor mədən baxımından dünyanın ən zəngin ehtiyatlarından birinə malikdir. Tacikistan dünyanın ən böyük alüminium əməliyyata/işləmə təsislərinə malikdir.

Müsəlman ölkələrin bu üstünlüyü, bəzilərin tərəfindən enerji əsri olaraq adlandırılan 21. əsrdə daha da əhəmiyyət qazanacaq. Enerji, günümüz cəmiyyətlərində sənaye, çatdırma, şəhərləşmə və əsgəri baxımdan cəmiyyət həyatının təməl daşlarından biridir. İstehsal və iqtisadi fəaliyyətlərin reallaşa bilməsi üçün prioritetli olaraq enerjiyə ehtiyac vardır. Bu səbəblə 21. əsrdə enerji qaynaqlarının yoxlama altına alınması və bu sahədə üstünlük təmin etmək üçün böyük bir səy göstəriləcək. Nə var ki İslam coğrafiyası sahib olduğu bu üstünlükdən gərəyi kimi faydalana bilməməkdədir. Çoxu ölkədə -qaynaqlar zəngin olmasına baxmayaraq- istehsalı artıracaq ya da çıxarılan qaynağın ölkə sənayesində istifadə edilməsini təmin edəcək lazımlı infrastruktur və texnoloji imkanların qeyri-kafi olması, bu zənginliklərin ölkə iqtisadiyyatına qatqısını yalnız ixracatla məhdudlaşdırmaqdadır. Bu ölkələr öz sənaye komplekslərində nefti işləyib istifadə etmə, sənayelərini inkişaf etdirmə imkanına sahib deyildirlər. Bunun da kənarında, kimi Müsəlman ölkələr, yeraltı qaynaqları mövzusunda lazımlı araşdırmanı edəcək, mövcud qaynaqları təsbit edib çıxarılmasını təmin edəcək imkandan da/də/dahi məhrumdurlar.

türk-İslam Birliyinin təsis edilməsiylə bütün əskikliklər və problemlər ortadan qaldırılacaq, yeraltı qaynaqlarından ən faydalı şəkildə faydalanılacaq. Üstəlik bu vəziyyətdən yalnız bölgə insanı deyil, bütün dünya fayda görəcək. Çünki türk-İslam Birliyi bütün bu qaynaqları zəmanət altına alacaq, yalnız yaxşı qiymətləndirilməsini deyil eyni zamanda bərabər və ədalətliyanə faydalanılmasını da təmin edəcək.

1 Demetrios Yiokaris, Islamic League Study Guide, 1997

2 Anthony H. Cordesman, Arleigh A. Burxa, The AĞIL Military and the Evolving Challenges en the Middle East, 9 Mart 2002, s. 3

3 Jim Nichol, Central Asia's New States, Congressional Research Sərv tərəfindən, s. 14


ANA səhifə