Soysal Darwinizmin Getirdi�i Belalar:
�ngiltere'de Spencer ve Darwin'in kuzeni Francis Galton, Amerika'da William Graham Sumner gibi baz� akademisyenler ve kapitalistler, Almanya'da ise Ernst Haeckel gibi Darwinistler ve ard�ndan 20. y�zy�l�n kanl� diktat�r� Adolf Hitler gibi fa�istler Sosyal Darwinizmin ac�mas�z ve merhametsiz kurallar�n�n �nde gelen savunucular� ve uygulay�c�lar� oldular.
Sosyal Darwinizm k�sa s�rede vah�i kapitalizm ad� alt�nda haks�z rekabeti en ac�mas�z �ekliyle uygulayanlar�n; �rk��lar�n; emperyalistlerin; fakirleri ve yard�ma muhta�lar� koruma g�revini yerine getirmeyen y�neticilerin s�zde savunma arac� haline geldi. Vicdans�zl�k oldu�u kabul edilmesine ra�men, insanl�k tarihi boyunca s�regelen bu haks�zl�klar� bir anda s�zde bilimsellik k�l�f� alt�nda me�ru g�stermek istediler. Sosyal Darwinizm merhametsizli�i, bir do�a kanunu ve insanl���n s�zde evriminin en �nemli yoluymu� gibi anlat�yordu.
�zellikle Amerikal� baz� kapitalistler, olu�turduklar� k�yas�ya rekabet ortam�n�, Sosyal Darwinist s�ylemlerle kendilerince me�rula�t�rd�lar. Oysa bu, b�y�k bir aldatmacadan ba�ka bir �ey de�ildi. �rne�in Amerika'n�n en b�y�k sermaye sahiplerinden Andrew Carnegie de bu yan�lg�ya kap�lanlardan biriydi ve 1889'daki bir konu�mas�nda ��yle diyordu:
"Rekabet kanunu i�in toplumun �dedi�i bedel, ucuz konforlar ve l�ksler i�in �dedi�i bedel gibi b�y�kt�r; ancak bu kanunun avantajlar� bedelinden daha fazlad�r -��nk� bu kanun sayesinde maddi geli�im m�kemmeldir ve bu bize daha geli�mi� ko�ullar sa�lamaktad�r... Bu kanun ki�i i�in bazen zor olsa da, �rk i�in en iyisidir, ��nk� her alanda en uygun olan�n hayatta kalmas�n� garanti etmektedir. Bu nedenle, b�y�k �evresel e�itsizlikler, i� imkanlar�n�n, end�stri ve ticaretin birka� ki�inin elinde toplanmas� ve bunlar�n aras�nda rekabet kanunu gibi ko�ullar� kabul etmekte ve ho� kar��lamaktay�z. Bunlar sadece faydal� de�il, ayn� zamanda �rk�n geli�imi i�in esast�r." 1
G�r�ld��� gibi, Sosyal Darwinizme g�re tek hedef �rk�n fiziksel, ekonomik ve politik a��dan geli�mesidir. Bireylerin mutlulu�u, refah�, huzuru ve g�venli�i �nemli g�r�lmemektedir. Ac� �eken, yard�m i�in feryat eden, �ocuklar�na, ailesine, ya�l� anne babas�na yemek, ila�, bar�nak bulamayan, zavall�, g��s�z insanlara hi�bir �ekilde merhamet duyulmaz. �rne�in bu sapk�n d���nceye g�re, fakir ama g�zel ahlakl� bir insan de�erli g�r�lmez, bu ki�inin �lmesinin toplumun yarar�na oldu�u dahi iddia edilir. Bunun yan�nda ise, k�t� ahlakl� ama zengin bir insan "�rklar�n�n geli�imi" i�in son derece �nemli g�r�l�r, ko�ullar ne olursa olsun o ki�iye b�y�k de�er verilir. Sosyal Darwinizmin ortaya koydu�u bu �arp�k mant�k �rg�s�, insanl��� ahlaki ve manevi ��k�nt�ye s�r�klemektedir. Bir ba�ka Sosyal Darwinist William Graham Sumner ise 1879'da bu sapk�n ak�m�n yalanlar�n� ��yle ifade etmi�tir:
"Bu alternatifin d���na ��kamayaca��m�z art�k anla��ls�n: e�itsizlik, en uygun olan�n hayatta kalmas�; e�itlik, uygun olmayan�n hayatta kalmas�. �lk say�lan �zellikler bir toplumu ileriye g�t�r�rken, toplumun t�m en iyi �yelerinin lehindedir; sonrakiler ise toplumu geriye g�t�r�r ve t�m en k�t� �yelerin lehindedir." 2
Sosyal Darwinizm ve Irk��l�k
Sosyal Darwinizmin en vah�i uygulay�c�lar� ise �rk��lard�. Naziler, Darwin'in teorisini kendilerine temel alarak, hem �jeni (Darwin'in kuzeni Francis Galton'un, k�t� genlerin ay�klanmas�yla toplumun daha nitelikli bireylerden olu�turulabilece�ine ili�kin iddias�) kanunlar�n� uygulad�lar, hem de soyk�r�m cinayetlerini ger�ekle�tirdiler. Darwinist bilim adamlar�n�n da dan��manl��� ile a�a�� �rk sayd�klar� Yahudileri, �ingeneleri, Do�u Avrupal�lar� soyk�r�ma u�ratt�lar; ak�l hastalar�n�, �z�rl�leri, ya�l�lar� gaz odalar�nda katlettiler. T�m bu cinayetleri en ac�mas�z y�ntemlerle ger�ekle�tirdiler.
| Sosyal Darwinizme g�re tek hedef �rk�n fiziksel, ekonomik ve politik a��dan geli�mesidir. Bireylerin mutlulu�u, refah�, huzuru ve g�venli�i �nemli g�r�lmemektedir. Ac� �eken, yard�m i�in feryat eden, �ocuklar�na, ailesine, ya�l� anne babas�na yemek, ila�, bar�nak bulamayan, zavall�, g��s�z insanlara hi�bir �ekilde merhamet duyulmaz. |
�jeni Felaketi
Darwin'in kuzeni Francis Galton'un �nderli�i ile ba�layan �jeni hareketi ise, Sosyal Darwinizmin ayr� bir felaket �r�n� olarak ortaya ��kt�. Do�al seleksiyonu h�zland�rmak i�in, insan eliyle bir se�ilim olmas� gerekti�ini �ne s�ren ve b�ylece insan t�r�n� daha h�zl� geli�tireceklerini sanan �jeni taraftarlar�, Amerika'dan �sve�'e kadar bir�ok �lkede kendilerince "gereksiz" g�rd�kleri insanlar� zorla k�s�rla�t�rd�lar. Y�z binlerce insan, kendi r�zas� d���nda, insan yerine konmayarak ameliyat edildi. �jeninin en zalim uygulamalar� ise Nazi Almanyas�'nda ger�ekle�ti. Naziler �nce toplumdaki sakat, zeka �z�rl� veya kal�tsal hastal�klar� olan insanlar� k�s�rla�t�rd�lar; sonra bununla yetinmeyerek bu mazlum insanlar� topluca �ld�rmeye ba�lad�lar. Y�z binlerce su�suz insan, sadece eli, parma��, baca�� olmad��� veya ya�land��� i�in �ld�r�ld�.
Hi� ��phesiz bu, din ahlak�nda kesinlikle yeri olmayan �ok b�y�k bir zul�m ve vah�ettir. Allah insanlara, ihtiya� i�inde olanlar� koruyup kollamalar�n� emretmi�tir. Fakirlerin ihtiya�lar�n� kar��lamak; �z�rl� insanlara kar�� �efkatli ve merhametli olmak, onlar�n haklar�n� g�zetip korumak; toplum i�inde yard�mla�ma ve dayan��may� sa�lamak din ahlak�n�n gere�i olan g�zel �zelliklerdir. Allah'�n emretti�i ahlak� g�z ard� edenler ise, hem kendilerini hem de i�inde ya�ad�klar� toplumlar� b�y�k felaketlerin i�ine s�r�klemektedirler.
Sosyal Darwinizm ve S�m�rgecilik
Sosyal Darwinizmin s�zde ge�erlilik kazand�rd��� felaketlerden bir di�eri ise s�m�rgeciliktir. S�m�rgeci devletlerin "A�a�� �rk"lar�n "�st�n �rk" taraf�ndan kontrol alt�nda tutulmas� gerekti�ini, bunun do�an�n bir kanunu oldu�unu iddia ederek zulme dayal� emperyalist politikalar�n� s�zde bilimsel bir temele yerle�tirdiler.
Sonu� olarak Sosyal Darwinizm 19. ve 20. y�zy�lda �rk��l���n, s�m�rgecili�in, haks�z ve ac�mas�z rekabetin, g��l�n�n g��s�z� ezmesinin ve on milyonlarca insan�n �ld��� sava�lar�n arka plan�ndaki k��k�rt�c� g�� oldu. Sosyal Darwinizmle birlikte y�zy�llard�r s�regelen bir�ok k�t�l�k s�zde bilimsellik kisvesine b�r�nd�. Nitekim evrimci paleontolog Stephen Jay Gould'un, The Mismeasure of Man (�nsan�n Yanl�� �l��m�) adl� kitab�nda, Darwin'in "T�rlerin K�keni" kitab� i�in yapt��� a�a��daki yorum da bu ger�e�i bir kez daha g�zler �n�ne sermektedir:
"1859 y�l�nda T�rlerin K�keni'nin yay�nlanmas�ndan sonra esaret, kolonile�me, �rk farkl�l�klar�, s�n�fsal yap�lar ve cinsel roller hakk�ndaki tart��malar bilim bayra�� alt�nda y�r�t�lmeye ba�land�." 3
Darwin de Bir Sosyal Darwinistti
Her ne kadar g�n�m�zde evrimciler Darwin'in ad�n�, Sosyal Darwinizmin 20. y�zy�lda do�urdu�u ac� sonu�lara kar��t�rmamaya �al��salar da, Darwin a��k�a bir Sosyal Darwinistti. �zellikle "�nsan�n T�reyi�i" adl� kitab�nda ve �zel yaz��malar�nda net olarak Sosyal Darwinist ifadeler kullan�yordu. Darwin daha 1869'da yazar Hugo Thiel'e yazd��� bir mektupta teorisinin toplumlara uygulanmas�nda bir sak�nca g�rmedi�ini belirtmi�ti:
"T�rlerin de�i�imiyle ilgili bak�� a��ma benzer baz� fikirlerin, ahlaki ve sosyal sorunlar �zerinde uyguland���n� g�r�yorum. Bu konuyla �ok ilgilendi�ime inanmal�s�n." 4
Fransiscan �niversitesi'nde bilim ve ilahiyat konusunda dersler veren, Moral Darwinism: How We Became Hedonists (Ahlaki Darwinizm: Nas�l Hazc� Olduk?) adl� kitab�n yazar� Benjamin Wiker, kendisiyle yap�lan bir r�portajda, Darwin'in ilk Sosyal Darwinist oldu�unu belirtmekte ve ��yle demektedir:
"Be�enin ya da be�enmeyin, Darwin'in �nsan�n T�reyi�i adl� kitab� okundu�unda asl�nda ilk Sosyal Darwinistin ve modern �jeni hareketinin babas�n�n kendisi oldu�u a��k�a anla��l�r. Sosyal Darwinizm ve �jeni, do�rudan onun do�al seleksiyon prensibini temel al�r."
"Bana g�re, insanlar�n Darwinizm ve �jeni gibi konular aras�nda ba�lant�lar kuran bir ki�iye itiraz etmelerinin ger�ek nedeni, teorinin ahlaki ��kar�mlarla lekelenmesini istememeleridir. Ancak bu ��kar�mlar sadece metnin i�erisinde de�il, Darwinizmin ortaya ��kt���ndan bu yana ge�en bir bu�uk y�zy�ll�k d�nemde b�rakt��� sosyal ve ahlaki etkilerin i�inde kan�tlanm�� durumdad�rlar." 5
G�n�m�zde evrimciler, sosyal Darwinizmin 20. y�zy�ldaki �rk�t�c� sonu�lar�ndan dolay� bu g�r��leri a��k a��k kabul etmekten ka��nmaktad�rlar. Ancak Sosyal Darwinizmin temel �geleri olan rekabet, �rk��l�k, ayr�mc�l�k evrim teorisinin temelinde de yer almaktad�r. Evrimciler kabul etsin veya etmesinler, Darwinizmin benimsenmesiyle do�acak sonu�lar bunlard�r. �nsanlar� tesad�flerin eseri olarak g�ren; onlar�n biraz daha geli�mi� bir hayvan t�r� oldu�unu zanneden, baz� �rklar�n di�erlerine g�re daha az geli�tiklerini dolay�s�yla hayvanlara daha yak�n olduklar�n�, do�an�n bir m�cadele, k�yas�ya rekabet edilen bir yer oldu�unu, g��l�lerin zay�flar� ezmesiyle insanl���n geli�ece�ini iddia eden bir teorinin trajik sonu�lar getirmesi ka��n�lmazd�r. Evrimcilerin Sosyal Darwinizmi reddediyor gibi g�r�nmeleri bir ��z�m de�ildir. ��z�m, evrim teorisinin bilimsel olarak ge�ersiz oldu�unun kabul edilmesindedir. Temennimiz, bu teorinin yan�lg�lar�na aldanm�� olanlar�n da bu ger�e�i g�rmeleridir.
Do�a Kanunlar�n� �nsanlara Uygulama Hatas�
| Sosyal Darwinistlerin en b�y�k yan�lg�lar�ndan biri, bilimsel delili olmayan bir teoriyi toplumsal alana uygulamaya kalk��malar�yd�. |
Darwin, evrim teorisini ortaya att���nda, bilim d�nyas� bir�ok a��dan olduk�a geri durumdayd�. Hen�z elektron mikroskobu yoktu, dolay�s�yla organizmalar�n detaylar� bilinmiyordu. H�cre basit bir leke olarak g�r�l�yor, bir�ok organelden olu�an, en az bir �ehir kadar kompleks bir yap�ya sahip oldu�u bilinmiyordu. Genetik bilimi hen�z yoktu, Bir�ok biyolog ve bilim adam� -bunlara Darwin de dahildir- kazan�lan �zelliklerin bir sonraki nesle aktar�labilece�ini zannediyordu. Darwin, teorisini bilimsel olarak b�ylesine ilkel bir ortamda geli�tirdi. Evrim teorisinin materyalist ve ateist d���nceye bir zemin sa�lamas�, bu teorinin bilimsel zay�fl���na ra�men bilim d�nyas�n�n bir k�sm� taraf�ndan hemen benimsenmesine neden oldu. Ne Darwin ne de taraftar� olan bir ba�ka evrimci, evrim teorisi i�in paleontoloji, biyoloji veya anatomi gibi bilim dallar�n�n hi�birinden bir delil sunmam��t�. Dahas�, ilerleyen y�llarda ve �zellikle 20. y�zy�l�n ikinci yar�s�nda elde edilen yeni bulgular bu teorinin tamamen yanl�� oldu�unu a��k�a ortaya koydu. Ancak evrim teorisi, bilimsel bir dayana�� olmad��� halde, i�erdi�i ideolojik mesajlar nedeniyle, baz� �evreler taraf�ndan toplumsal alana da uyguland�. Soyk�r�mlar, kitle katliamlar�, karde�in karde�i vurdu�u i� sava�lar, onlarca �lkeyi yak�p y�kan b�y�k d�nya sava�lar� ile ge�en 20. y�zy�l�n simgesi haline gelen felaketlerin temelinde yer ald�. Din ahlak�n�n insanlara kazand�rd��� merhamet, �efkat, yard�mla�ma, sevgi, fedakarl�k gibi erdemler yerini sadece g��l�lerin kazand���, zay�flar�n ezilerek ortadan kald�r�ld��� orman kanunlar�na b�rakt�. Bilimsel a��dan hi�bir ge�erlili�i olmayan bir teori, b�t�n bir y�zy�l� etkisi alt�na ald�.
 Sosyal Darwinistlerin bir di�er b�y�k yan�lg�lar� ise, hayvanlar i�in ge�erli olan kanunlar�n insanlar i�in de ge�erli oldu�unu sanmalar�d�r. �nsanlar, hayvanlardan farkl� olarak �uur, ak�l, vicdan ve yarg� yetene�ine sahiptirler. Dolay�s�yla, Sosyal Darwinistlerin iddia etti�i gibi, orman kanunlar�na hi�bir �ekilde tabi de�ildirler. Allah insan� ak�l, �uur ve muhakeme yetene�i ile birlikte yaratm��t�r ve her insan ya�am� boyunca bu yeteneklerini en iyi �ekilde kullanmakla sorumludur. Allah her insan� belli bir �m�r ile yaratm��t�r. Rabbimiz'in kendisi i�in takdir etti�i s�re sona erdi�inde her insan �lecek, sonra da d�nyada yapt��� her tavr�n hesab�n� vermek �zere yeniden diriltilecektir.
Do�ada, baz� canl�lar, i�inde bulunduklar� ko�ullara uyum sa�layamad�klar�nda �lebilirler veya nesilleri t�kenebilir. �rne�in koyu renk t�yl� bir tav�an, karla kapl� bir ormanda kolayl�kla fark edilebilece�i i�in, k�sa s�rede ba�ka bir hayvan�n av� olup �lebilir. Ama bu durum, Darwinistlerin iddia etti�i gibi yeni bir t�r�n olu�mas�n� sa�lamaz. Yani, �len koyu renk t�yl� tav�anlar�n yerine ba�ka bir t�r, �rne�in a��k renk t�yl� geyikler meydana gelmez. Ayr�ca insanlar hayvanlardan �ok farkl�d�rlar. �nsanlar ya�amak i�in do�a ko�ullar�na adapte olmak zorunda de�ildirler. Bilakis, bulunduklar� ortam� kendi istek ve ihtiya�lar�na g�re de�i�tirme imkan ve yetene�ine sahiptirler. �rne�in so�uk bir iklimde binalar�n�, �s�tma donan�mlar�n�, k�yafetlerini iklime uydurabilirler. �nsan toplumlar�nda do�al seleksiyon olmaz, ��nk� insan, akl� ve yetenekleriyle bu t�r bir elemeyi engeller.
Sosyal Darwinizmin �ld�rme Arzusu
Bu b�y�k yan�lg�lar Sosyal Darwinistlerin toplumlar� insanl�k d��� bir bak�� a��s�yla de�erlendirmelerine neden olmu�tur. Zay�flar�n, bak�ma muhta� olanlar�n, g��s�zlerin, sakatlar�n kendi ba�lar�na terk edilmeleriyle toplumlar�n ilerleyece�ini d���nmeleri, bu ak�l ve vicdan d��� bak�� a��s�n�n �nemli bir �rne�idir. Oysa bencillik, zay�f ve muhta� insanlara yard�m etmemek, ilerleme de�il gerileme getirir.
| 21. y�zy�l�n yeni felaketlerden korunabilmesi i�in, Sosyal Darwinizmin tehlikeleri insanl��a her y�n�yle g�sterilmeli, ayr�ca bu felsefeye temel olu�turan evrim teorisinin hi�bir bilimsel delili olmad��� d�nyaya anlat�lmal�d�r. |
Ayr�ca, hasta veya �z�rl� insanlar�n �ld�r�lmeleri hem �ok b�y�k bir vah�ettir, hem de bu vah�etin toplumun ilerlemesine katk� sa�lamas� hi�bir �ekilde m�mk�n de�ildir. Cinayetin bu kadar a��k bir �ekilde i�lenmesinin ve kabul g�rmesinin, toplumda olu�turaca�� y�k�m �ok b�y�k kay�plar getirecektir. B�yle bir durumda her insan ailesinden veya �evresinden bir�ok ki�iyi kaybedecek, yak�nlar�ndan en az birka� ki�inin �ld�r�lmesine izin vermi� olacakt�r. Bunun getirece�i a��r manevi yaralar, insanlar�n ruh sa�l���n� ve dengesini bozacak, b�y�k bir ahlaki ��k�nt�y� beraberinde getirecektir. Annenin �ocuklar�na, �ocuklar�n anne babalar�na, karde�in karde�e g�venemedi�i, her an birinin di�eri hakk�nda �l�m izni verebilece�i bir toplumda �ok ciddi bir dejenerasyon ve bunal�m ya�anaca�� a��kt�r. Ayr�ca, insanlar�n sadece �z�rl� olduklar� i�in �ld�r�ld�kleri bir toplum, asl�nda korkun� bir ahlaki ��k�nt� ya��yor demektir. B�yle bir toplumun t�m manevi de�erlerden yoksun olmas�, insanl���n� tamamen yitirmi� olmas� gerekir. Cinayet yoluyla insanl���n geli�ti�ini iddia etmek, �ok ciddi zihinsel ve ruhsal sorunlar ya�and���n�n g�stergesidir. Ku�kusuz, en b�y�k felaketlerden biri de, "elemeye" maruz tutulan insanlar�n �ekece�i b�y�k ac�lard�r.
Charles Darwin'in olduk�a geri bir bilim anlay��� ile ortaya att��� evrim teorisinin toplumlara uygulanmas� ile geli�en Sosyal Darwinizm, tamamen insan do�as�na ters, uyguland���nda insanl��� gerileten, a�a��layan, bunal�ma ve kaosa iten, karga�a, kin ve nefret getiren, sava�lara, cinayetlere, �at��malara sebep olan bir d�nya g�r���d�r. Sosyal Darwinizm her ne kadar 19. y�zy�l�n ikinci yar�s�nda ve 20. y�zy�lda ger�ek anlamda hakim olmu�sa da, g�n�m�zde hala bir�ok alanda olumsuz etkisini g�stermektedir. Evrimsel psikoloji, genetik determinizm gibi adlar alt�nda toplumlar hala Darwinizmin yan�lg�lar�na g�re de�erlendirilmeye �al���lmaktad�r.
Kaynaklar:
1 Mark Kingwell, "Competitive States of America, Microsoft proves it: we're still wrestling with that treasured national ideal", New York Times, 25 Haziran 2000; http://www.spaceship-earth.org/Letters/Editor/Competitive_States_of_America.htm
2 http://www.allston.org/josh/socialdarwinismf99.htm
3 Stephen Jay Gould, The Mismeasure of Man, W.W. Norton and Company, New York, 1981, s. 72
4 The Life and Letters of Charles Darwin, Edit�r: Francis Darwin, D. Appleton and Co., 1896, Vol. 2, s . 294
5 http://www.touchstonemag.com/docs/issues/15.8docs/15-8pg43.html 
|
